ARAÇLARDA ŞANZIMAN ÇEŞİTLERİ

Şanzıman; motorun üretmiş olduğu gücü tekerleklere aktaran sisteme denir. Üretilen bu güç balata yolundan şaft ve diferansiyele gönderilir. Aracın ileri geri hareketi ve belli hızlarda sabit gitmesi de şanzıman yardımıyla olmaktadır. İlk defe üretildiği günden günümüze kadar teknolojinin de gelişmesiyle birlikte şanzıman sistemleri de kendini sürekli yenilemiştir. Günümüzde otomatik şanzıman, yarı otomatik şanzıman, manuel şanzıman olarak adlandırılmaktadır.

Şanzımanın Görevleri:

Araç hareket etmezken çalışmasını sağlamak.

Aracı ileri ve geri hareket ettirmek.

Yol şartlarına göre aracı en iyi hız ve tork gücünde tutmak

Manuel vitesli araçlarda debriyaj ile beraber hareket ederek aracın hareketini sağlamak

Yüksek hızda yakıt tasarrufu sağlar

Manuel şanzıman, günümüz şartlarında en çok tercih edilen şanzıman çeşididir. Aracı kullanan kişi debriyaj yardımıyla vites geçişlerini sağlar. Debriyaja basarak motor ile tekerlek arasındaki güç kesilir ve aracın vitesi değiştirilir ve debriyaj tekrar bırakılır. Debriyajı bıraktıktan sonra motorda ki güç tekrar tekerleklere aktarılır. Halk arasında düz vites olarak bilinin bu şanzımanlar diğer şanzıman türlerine göre daha az sorun çıkartmaktadır ve daha az masraflıdır.

Otomatik Şanzıman, otomatik olarak vites değiştiren şanzıman sistemidir. Otomatik şanzıman sistemleri elektronik ve mekanik sistemler bir araya gelerek hareket halindeki araç için en uygun vitese geçiş yaparak konforlu bir sürüş sağlarlar. Bu şanzımanlar aracın hareket durumuna göre en uygun vitese geçirdiği için yakıt tasarrufu da sağlarlar. Kullanımının kolay olması nedeniyle tercih sebebi olabilir fakat bakım maliyetleri oldukça yüksektir. Otomatik şanzımanların isimleri ve özellikleri araç üreticilerinin tasarrufunda değişmektedir. Örneğin DSG,CVT,POWERSHİFT vb.

Vites üzerindeki P Modu: Araç tamamen durduktan sonra kullanılır.

Vites konumundaki R Modu: Aracın geri hareketi için kullanılır.

Vites konumundaki D Modu: Aracın ileri yönlü hareketini sağlar

Bazı otomatik vitesli araçlarda bu saydıklarımızın dışında farklı modlar da bulunur.(S SPORT, L , w vb)

Yarı Otomatik Şanzıman, ilk olarak yarış arabalarında kullanılmaya başlanan bu şanzıman türü araç performansını arttırdığı için günlük araçlarda da kullanılmaya başlanmıştır. Çalışma sisteminde iki adet krank mili mevcuttur. 1.mil 1,3,5 vitesler arası geçişi sağlarken 2.mil 2,4,6 vitesler arası geçişi sağlamaktadır. Bu şanzıman tipinde yağ kullanılmadığı için halk arasında kuru şanzıman olarak da bilinmektedir.

Şanzıman bakımları:

Bakım aralıkları kesinlikle aksatılmamalıdır,

Yağ ve keçe değişimleri zamanın da yapılmalıdır,

Şanzıman yağı kontrol edilmelidir,

Sert kalkış ve duruşlardan kaçınılmalıdır,

Otomatik vitesli araçlarda vites geçişi sırasında vites geçiş mandalına mutlaka basılmalıdır.